بسیاری از کارشناسان معتقدند در حالی که برخی از همسایگان ایران مانند دوبی با برنامه‌ریزی دقیق توانسته‌اند به هاب منطقه تبدیل شوند، نهادهای دست اندرکار در ایران از موضوع ساده‌ای مانند ادغام نمایشگاه‌های موازی احراز می‌کنند.
از سوی دیگر کشورهایی مانند ترکیه و مصر که به‌عنوان رقبای ایران در سند چشم‌انداز مطرح هستند با توان بالا در زمینه فناوری اطلاعات، گوی سبقت را از ایران ربوده‌اند و با روند کنونی دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز در بخش فناوری اطلاعات غیرممکن به‌نظر می‌رسد.
امیر اشکان تربیت جویی، یکی از فعالان آی‌تی در ایران به همشهری می‌گوید: مصر برنامه‌ای را در زمینه IT و ICT از 10 سال پیش شروع کرده است. در سال 2002 و 2003 مصر یک غرفه کوچک 50 یا 60 متری در جیتکس داشت که محصولات خیلی سبک و بیشتر در زمینه محتوا را در لوح فشرده ارائه می‌کرد. هر کشوری باید در زمینه حضور بین‌المللی و جذب سرمایه خارجی در حوزه ICT، طرح و نقشه 10 ساله یا 20 ساله داشته باشد.
مصر نه تنها در جیتکس بلکه در نمایشگاه‌های دیگر هم برنامه دارد. در ITU تلکام و در سبیت نیز حضور برجسته‌ای دارد، در نمایشگاه‌های دیگر هم همین‌طور. یعنی مصر با یک برنامه‌ریزی مشخص و با یک سرمایه‌گذاری و حمایت دولتی و در واقع با بودجه‌ای که دولت به این حوزه اختصاص داده با برنامه‌های چندساله آن را طرح‌ریزی کرده است.
از الان مصر می‌داند که در سال آینده در چه نمایشگاه‌هایی با چه میزان مساحت غرفه دارد و چه بودجه‌ای برای آن در نظر گرفته شده است و چه شرکت‌هایی از کشورش در آن حضور خواهند داشت.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا ایران دارای چنین برنامه‌ای برای حضور در صحنه‌های بین‌المللی نیست؟ می‌گوید: شاید اولویت مدیران ما این نباشد. من در تجربه 7 یا 8 ساله‌ای که در این زمینه داشته ام، تنها نتیجه‌ای که گرفتم این است که اولویت مدیران صنعتی و دولتی در حضور بین‌المللی نیست؛ بنابراین کمکی هم به شرکت‌ها برای حضور در این عرصه‌ها نمی‌شود تا در بازار خارج از کشور فعال باشند.
یکی از سؤالات مطرح این است که با توجه به اینکه در منطقه خاورمیانه، بیشترین جمعیت و مخاطب آی‌تی را ایران دارد و بیشترین کاربر اینترنت و ضریب نفوذ pc و موبایل و بسیاری دیگر از مصادیق و تکنولوژی‌های مربوط به فناوری اطلاعات را داراست،
چرا مرکزیت نمایشگاهی مثل جیتکس نباید در ایران باشد؟ آیا ما نمی‌توانیم الکامپ یا جشنواره رسانه‌های دیجیتال را به‌گونه‌ای فعال کنیم که مرکزیت نمایشگاه‌های خاورمیانه، حداقل به ایران منتقل شود؟ اگر چنین پروژه‌ای قرار باشد توسط دولتمردان ایرانی اجرا شود نیاز به چه چیزهایی است؟
تربیت جویی در این باره ادامه‌می‌دهد: بزرگ‌ترین بازار آی‌تی منطقه و بیشترین حجم معاملاتی که به‌طور رسمی یا غیررسمی در این زمینه انجام می‌شود، به‌رغم تحریم‌های سیاسی و اقتصادی که داریم، متعلق به بازار ایران است.
این رویکرد باعث شده که پس از بحث بحران اقتصادی که 5/1سال است دنیا را درگیر خود کرده برخی از کشورها و شرکت‌های بزرگ در آی‌تی توجه بیشتری به ایران کرده‌اند؛ زیرا محصولات‌شان را بهتر و بیشتر می‌توانند به فروش برسانند.
در نتیجه علاقه‌مندی کشورهای خارجی برای حضور در بازار ایران افزایش یافته است. به‌عنوان مثال برزیل و اسپانیا به‌شدت علاقه‌مند به حضور در ایران در زمینه‌های‌ای لرنینگ هستند. حتی کشور برزیل در بحث فناوری اطلاعات در حوزه کشاورزی به شرکت در بازار ایران علاقه‌مند است.
اما متأسفانه بازار ایران خیلی باز نیست و آمار و اطلاعات آن شفاف نیست. به گفته وی بازار ایران خوب و پر مشتری است اما اطلاعات راجع به آن وجود ندارد.
تربیت‌جویی در باره برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی فناوری اطلاعات می‌گوید: نمایشگاه نیاز به زیرساخت و بسیاری عوامل و عناصر دیگر دارد. به‌عنوان مثال فرایند ثبت نام نمایشگاه یک فرایند منظم و مشخص و معینی است.
به‌عنوان مثال تاریخ دقیق الکامپ سال آینده مشخص نیست؛ حتی امسال هم تا چندوقت پیش مشخص نبود. با فرایندی که در حال حاضر در ایران وجود دارد باید فراموش کنید که یک نمایشگاه را در زمینه بین‌المللی برگزار نمایید، یا بخواهید سکوی پرتاب یا بیسی برای کارهای دیگر باشید.
به گفته وی به‌عنوان مثال ترکیه یا مصر هم‌اکنون می‌دانند که غرفه‌ای با چه مساحت در کدام سالن در سبیت 2010 دارند. یعنی برنامه 2010 سبیت کاملاً مشخص است؛ حتی پلن 2011 نیز مشخص است. ما هنوز کارهای زیادی برای انجام داریم و باید پله‌پله و به‌تدریج جلو برویم.
ابتدا باید یک پلن 3ساله بگذاریم، مثلاً الکامپ توسط چه کسانی و در چه تاریخی برگزار شود. انتخاب تاریخ نمایشگاه اصولاً یک بحث پیچیده است و البته نیاز به آیتم‌های مختلف دارد. بحث فصل، آب و هوا، عدم‌تداخل با نمایشگاه‌های دیگر. در ایران علاوه بر اینکه تاریخ مشخصی برای نمایشگاهی مثل الکامپ وجود ندارد، شرکت‌ها هم نمی‌دانند محل غرفه‌شان کجاست.
شما از شرکت‌هایی که امسال هم در الکامپ شرکت کرده‌اند و هم در جیتکس حضور داشته‌اند سؤال کنید؛ مثل شرکت علم و صنعت که اصلاً قید الکامپ را زده و شرکت نمی‌کند، باید دید دلیل چیست و عارضه یابی کنید. در نتیجه ما هنوز خیلی فاصله داریم تا حداقل منطقه بشویم یا اصلی‌ترین پایگاه نمایشگاه IT.
تربیت جویی می‌افزاید: ما خیلی جزیره‌ای عمل می‌کنیم. حتی در بحث سازمان‌ها هم همین طور است؛ چند تا اتحادیه می‌زنیم! حال اگر مصر یا ترکیه را مشاهده کنیم می‌بینیم یک اتحادیه دارند که دولت و وزارت ارتباطات آن را حمایت می‌کند و دارای زیرشاخه‌های مختلف است. نمی‌دانم ما چرا جزیره‌ای عمل می‌کنیم.
در واقع رسانه‌های دیجیتال را داریم، الکامپ را هم داریم و تلکام نیز وجود دارد. سبیت را ببینید در بحث محتوا، نرم افزار، سخت افزار و تلکام هم هست یعنی مجتمع است. همه هم می‌دانند هدف نمایشگاه چیست. ما باید پلن دقیقی داشته باشیم بنابراین اعتقاد دارم نمایشگاه رسانه‌ای دیجیتال می‌تواند در الکامپ ادغام شود.
زیرساخت نمایشگاه های آی تی‌در ایران
امیراشکان تربیت جویی از فعالان آی تی: متأسفانه فضای نمایشگاهی ما متعلق به 30سال پیش است؛ یعنی زیر ساخت آن باید کاملا عوض شود. باید کار زیادی روی آن صورت گیرد. در حال حاضر نمایشگاه‌ها تخصصی شده‌اند، احتیاج به یکسری عناصر، شرایط و فرایندها دارند تا بتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
حال خوب است کهwi-fi وجود دارد! بحث پذیرایی، تردد و ترنسفر هتل‌نیزمطرح‌است. در جیتکس 4 هتل در داخل نمایشگاه وجود دارد. این مواردی است که متخصصان این حوزه باید طرح آن را بریزند.
